Poniższy fragment pochodzi z reportażu „Mój tato jest głupiutki”, który otwiera książkę „Tańczymy już tylko w Zaduszki”. Opowiada on o górzystej krainie w Kolumbii, gdzie ludzie cierpią na genetyczną odmianę Alzheimera.
***
Mój tato jest głupiutki
Zło wyszło z miasta Angostura. Było w korze zatrutych drzew, złym spojrzeniu, przekleństwie czarownika, uroku rzuconym przez zdradzone kobiety. A nawet w słowach księdza. Wściekły na parafian La Cedenii miał powiedzieć: „Bóg ukarze was chorobą”. I tak się stało. Nazywali to szaleństwem. Głupotą. Niektórzy bali się, że jest zaraźliwa i zatrutych zostawiali samych sobie. Inni sadzali ich sztywno na krześle i przywiązywali paskiem do drewnianego oparcia. Czasem zatruci i tak spadali. Siniaki długo nie chciały się goić. Bywało, że do śmierci.
Mogło zacząć się od tego, że zapominali, po co przyszli do pokoju. María, gospodyni domowa, zastanawiała się, do czego służy palnik. Położyła na nim dłoń i zdziwiła się, że parzy. Murarz Gustavo przyglądał się szpachli z zaciekawieniem. Umówione spotkania wylatywały mu z głowy, tak jak twarze nowo poznanych ludzi. Dla niepoznaki witał się z nimi z przesadną wylewnością.
„Chodź, pokażę ci obraz ojca Marianito. Wygrałam na loterii, wiesz?”, powtarzała María każdemu, kto zaszedł do ich domu. Wciąż domagała się jedzenia, przekonana, że wyrodna córka jej nie karmi. „Jogurt to nie śniadanie!”, grzmiała. Z przejedzenia wymiotowała. Zawsze delikatna, teraz klęła jak szewc. Gryzła. Gustavo wychodził na spacery, które nie miały początku ani końca. Wciąż pytał siostrę, jak jej na imię. Aura. „Świt, jak ładnie”, cieszył się.
Przeklętych jest pięć tysięcy, należą do rozległej rodziny. W XVIII wieku założył ją przybysz ze wschodniej Europy, który do Antioquii, górzystego regionu Kolumbii, przywiózł ze sobą zły gen. Zawsze dziedziczy go połowa dzieci. To on sprawia, że po czterdziestce zaczynają zapominać, kim są. Dziesięć lat później pogrążają się w niebycie. Na razie wadliwy gen oznacza wyrok.
Francisco Lopera
Genealogię niepamięci odkrył w latach 80. XX wieku młody lekarz. Zamiast obcej cywilizacji. Chciał być astronautą i odnaleźć życie poza Ziemią, ale kiedy miał 16 lat, przeczytał w „El Espectador”, że kosmici nie istnieją poza umysłem człowieka. „W takim razie muszę badać ludzki mózg”, pomyślał. I jako pierwszy w rodzinie skończył studia.
Francisco Lopera został rezydentem na oddziale neurologii w Medellín. Pewnego dnia przyjął pacjenta, który w wieku 47 lat już nie potrafił się sobą zająć. W wywiadzie, od krewnego, dowiedział się, że tak samo było z ojcem i dziadkiem chorego. Z parafialnych ksiąg miasteczek regionu Antioquia Lopera wypisywał daty śmierci i narodzin kolejnych pacjentów. Znalazł ich wielu w Angosturze i Yarumal, gdzie sam się wychował.
Po latach badań jego zespół odkrył mutację genu, którą nazwano paisa, tak jak mieszkańców Antioquii. Teraz doktor Lopera koordynuje eksperyment za ponad 100 milionów dolarów – lek, który testuje, może opóźnić postępowanie choroby.
***
Zbiór reportaży z Ameryki Łacińskiej pt. „Tańczymy już tylko w Zaduszki” znajdziecie w każdej księgarni, możecie też zamawiać w wydawnictwie Znak. Piszemy o nielegalnych kopalniach złota w Peru, osadach mennonitów w Boliwii, najgęściej zaludnionej wyspie świata w Kolumbii, czy osadzie Nueva Germania, którą założyła siostra Friedricha Nietzsche.
Zapraszamy do lektury!
***
Zaplanowane spotkania autorskie:
w Warszawie:
7. 03. – Faktyczny Dom Kultury, godz. 19, więcej informacji tutaj
9.03. – Kuźniar pyta o Amerykę Południową, Stadion Narodowy, godz. 19, więcej informacji tutaj
10.03. – klubokawiarnia Tam i z Powrotem, godz. 19, więcej informacji tutaj
w Krakowie:
14.03. – Klub Podróżników Śródziemie, godz. 19, więcej informacji tutaj
16.03. – Bonobo Księgarnia Kawiarnia Podróżnicza, godz. 19, więcej informacji tutaj
Tych, którzy chcą nas później posłuchać w Łodzi, Katowicach, Rybniku lub Wrocławiu zapraszamy do śledzenia naszego fanpage’a.
